ਮਾਨਸਾ, 23 ਸਤੰਬਰ, 2024 (ਭਗਵਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ): ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡ ਭਾਈ ਦੇਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਕਿਸਾਨ ਸਰਦਾਰ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਪੈਟਰਨ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਯਤਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਧਾਨ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਉਪਜ ਲਗਾਤਾਰ ਘੱਟ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਭਾਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਾਨ ਉਤਪਾਦਕ ਸੂਬਾ ਹੈ ਪਰ ਇੱਥੇ ਉਪਜ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖੇਤ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਅਛੂਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬੇਹਤਰ ਸਿਹਤ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਮੌਸਮ ਬਦਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਸੀ। ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤਰੀਕੇ ਜੋ ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਆਧਾਰ ਸਨ ਹੁਣ ਅਸਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਾਨ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਰੋਟੀ ਰੋਜੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਦੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਹੱਲ ਕਰਨ ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਐਗਰੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਨਾਸਾ ਉਤਪਾਦ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਹ ਪੈਟੈਂਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਜੋ ਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਵਿਲੱਖਣ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਰੀਰਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂਵਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਮੀਨੋ ਐਸਿਡ, ਹਿਉਮਿਕ ਐਸਿਡ,ਐਲਗਿਨਿਕ ਐਸਿਡ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਅਸਾਰ ਦੇ ਸਹੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਜੋ ਕਿ ਸਥਾਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਐਕਟੀਵੇਟਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜੀਵਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਬੀਅਲ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਅਪਚਨ ਦਰ ਤਸਵੀਰ ਸੰਸਲਨ ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਪੋਸ਼ਕ-ਤੱਤ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਧਾਨ ਇੱਕ ਖਰੀਫ਼ ਫ਼ਸਲ ਹੈ । ਨਾਸਾ ਨੇ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤਬਦੀਲੀ ਬੇਹਤਰੀਨ ਸੀ। ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਧਾਨ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲੰਬੇ ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੁਦਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੇਤ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਅਤੇ ਜਿਊਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਪੜੋਸੀ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਹੋ ਗਏ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਹੌਸਲਾ ਵੀ ਜਗਾਇਆ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਥਾਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਹੱਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਸਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਅਸਰਦਾਰ ਹਨ।
ਭਾਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧਾਨ ਉਤਪਾਦਕ ਸੂਬਾ ਹੈ ਪਰ ਇੱਥੇ ਉਪਜ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖੇਤ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਅਛੂਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬੇਹਤਰ ਸਿਹਤ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਮੌਸਮ ਬਦਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਸੀ। ਜ਼ਮੀਨੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤਰੀਕੇ ਜੋ ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਆਧਾਰ ਸਨ ਹੁਣ ਅਸਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਾਨ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਰੋਟੀ ਰੋਜੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਦੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਹੱਲ ਕਰਨ ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਐਗਰੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਨਾਸਾ ਉਤਪਾਦ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਹ ਪੈਟੈਂਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਜੋ ਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਵਿਲੱਖਣ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਰੀਰਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂਵਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਮੀਨੋ ਐਸਿਡ, ਹਿਉਮਿਕ ਐਸਿਡ,ਐਲਗਿਨਿਕ ਐਸਿਡ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਅਸਾਰ ਦੇ ਸਹੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਜੋ ਕਿ ਸਥਾਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਐਕਟੀਵੇਟਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜੀਵਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਬੀਅਲ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਅਪਚਨ ਦਰ ਤਸਵੀਰ ਸੰਸਲਨ ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਪੋਸ਼ਕ-ਤੱਤ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਧਾਨ ਇੱਕ ਖਰੀਫ਼ ਫ਼ਸਲ ਹੈ । ਨਾਸਾ ਨੇ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤਬਦੀਲੀ ਬੇਹਤਰੀਨ ਸੀ। ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਧਾਨ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲੰਬੇ ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੁਦਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੇਤ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਅਤੇ ਜਿਊਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਪੜੋਸੀ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਹੋ ਗਏ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਕੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਹੌਸਲਾ ਵੀ ਜਗਾਇਆ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਥਾਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਹੱਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਸਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਅਸਰਦਾਰ ਹਨ।